Izložba
Ivana Pejović
Ivana Radulović
Milijana Istijanović
Jelena Jovančov
Izložbu je otvorila istoričar umjetnosti
Ljiljana Zeković
Obrazovanje na Fakultetu likovnih umjetnosti na Cetinju osim klasičnog opismenjivanja mladih umjetnika, kroz propisane normative tradicionalnog modernizma, karakteriše i visok nivo tolerancije i poštovanja individualnih osobenosti pojedinaca koji teže pronalaženju novih puteva u realizaciji svojih plastičnih i vizuelnih promišljanja. Studenti kroz proces sazrijevanja, bez striktnih formalnih i stilskih ograničenja, osjećaju potrebu za njegovanjem subjektivnih sadržaja vlastite intelektualne svijesti, i za afirmacijom kreativnih procesa u kojima kroz individualne iskaze istražuju neograničene mogućnosti formalnih i prostornih supstrata i raznorodnih materijala.
Međutim, imaginacijom, recentnom poetikom i visokim kretivnim nivoom u definisanju plastično-jezičkog sloja svojih radova, iz postojećeg generacijskog profila izdvajaju se pojedinci respektabilnog profesionalizma i stvaralačke samosvjesti, koji su dobili priznanja kroz prestižne studentske nagrade. Tradicionalno, u Modemoj galeriji u Budvi, i ove godine, svojim radovima predstavljaju se nagrađeni studenti: postdiplomci Ivana Pejović i Ivana Radulović i apsolventi: Jelena Jovančov i Milijana Istijanović. One predstavljaju uzorne primjere umjetnika koji sa fakulteta izlaze sa definisanim likovnim konceptom koji polazi od visokih estetskih i iskaznih referenci školskih modela, važećih vrijednosti, kojima udahnjuju izvornu snagu. One se prezentuju objekatima-slikom, skulpturom, crtežima i grafikom. Ono što ih povezuje kao diskretni motivski imenitelj predstavlja antropocentrizam koji možemo povezati sa Artoovom definicijom shvaćenom kao metaforom samog umjetnika, ali i kao čisto likovnom paradigmom: Šta treba da znači da ljudski lik još nije našao svoj lik i takav kakav je još uvijek traži sebe? Međutim, ako pođemo od premise da se nagrađene umjetnice na ovoj izložbi predstavljaju radovima koji obuhvataju autonomne likovne cjeline, njihova djela se mogu posmatrati kao kamerne izložbe u izložbi.
Umjetnicima koji su kao alhemičari u svoje djelo projektovali vlastiti mrak, svoju zemaljsku sjenku, psihički sadržaj... (K.G.Jung) pripada i slikarka Ivana Pejović koja je dadaističkom maskiranju predmeta dala autonomno psiho-fizičko značenje. Polazeći od mitologije negacije, od mentalnog opredmećivanja crne koja se projektovala i upila u zidove kartonskih kutija za cipele, ona je svoje nesvjesno JA upakovala u jednu novu prostorno - vremensku dimenziju. Otvorila je vlastiti put slobode gdje je misao stvaranja iz ništavila jedina mogućnost da se savlada nepostojanje i smrt (Sartr). Crna, transcendentalna boja tišine, nastanjena sjenkama dobila je nova energetska svojstva u haptičkom, trodimenzionalnom prostoru. U monohromim površinama koje posjeduju jedinstvenu unutrašnju punoću, različitim teksturama i strukturama, potezima i fakturama postigla je plastične narvature koje upijaju ili emaniraju predmetni sloj slike smješten u metafizičkom prostoru euklidovske matematičke formulacije, u kojem su ukomponovani, najčešće, jasno formulisani geometrijski predmeti. Međutim, u ovom svijetu tame, otvorena vrata, i plava vilinska silueta, autorkim autoportret, otvaraju put nadi, izlazu iz beznađa klaustrofobične zatvorenosti. Kroz savršenu ravnotežu plastično-strukturalnog sloja, formu svedenu na srž, svođenje na matematičku formulaciju 1 = 1, postigla je visok nivo kretivnosti, emotivnosti i slobode doživljaja koji se prenosi sa jedne crne kutije na drugu. Povezane u jedinstvenu cjelinu - zid, most, svojim komponibilnim mogućnostima one mijenjaju kompozicione determinante zavisno od ličnih kodova i poruka umjetnice.
Umjetnost 20. vijeka zamorena osjećajem otuđenosti i stereotipima industrijske civilizacije okreće se iskonskim vremenima i traži u njima motivaciju i značenje na koje će razviti sopstveno viđenje svijeta. Posmatrano u prostorno-vremenskom kontinuumu jednu od omiljenih tema istorije umjetnosti ljudski akt postao je i primarni motiv likovnog djela vajarke Ivane Radulović. Preko njega ona je projektovala strukturalno-plastične i psihološko-osjetilne reference svog stvaralačkog prosedea. Akt kao formu obrednog i artificijelnog karaktera možemo pratiti od najstarijih recipijenata trodimenzionalne plastike i prikaza velike majke, iz čijeg su se jezgra oplodile kasnije ritualne mimikrije, ali i likovna riješenja nagog tijela. U vajarskom djelu Ivane Radulović, gdje je klasična ljepota ustupila mjesto fizičkom nesavršenstvu, zadržane su arhetipske osobenosti pramajke, prenaglašena punoća tijela, sa istaknutim ženskim atributima:
steatopigijom, stomakom, grudima, butinama. Zbijene, zatvorene u svojoj tijelesnosti, postavljene u različitim pozama, pokretima, stavovima, kao otromboljene, vremešne persone ili balerine one predstavljaju estetsko- likovni pandan njenim savremenim kurosima. Pored spoljnih tijelesnih deformacija kao dopuna apstrahovanom oduhovljenju , epiderm je nagrižen tetovažama , brazgotinama koje vode do samih ponora bivstvovanja, a u čijem tumačenju umjetnica polazi od paradigme da spoljašnje manifestacije ne mijenjaju unutrašnju suštinu. Groteksnost, karikaturalnost javljaju se i na crtežima - portretima naglašenog ekspresivnog naboja gdje je hladnoća gipsane bijeline ustupila mjesto vatrometu psihodeličnih, intenzivnih boja.
Crtež kao primarni rad u realizovanju slikarskih i vajarskih djela prodire u suštinu izvorne problematike koja se reflektuje u dragim medijima, sa kojima u rješavanju suštinskih pitanja individualnog stvaralačkog čina organsku cjelinu. Lavirani crteži na ovoj izložbi predstavljaju okosnicu prezentiranih radova vajarke Milijane Istijanović. Polazeći od vizuelnih i energetskih svojstava forme, od arhetipske slike čovjeke - pračovjeka ona se vraća njegovom čistom izvomom stanju - nagom bespolnom tijelu kao mikrokosmičkoj čestici koja čini sastavni dio bezvremenog i beskrajnog Univerzuma. To je ono neobjašnjivo i tajanstveno stanje gdje se svjesno i nesvjesno u ljudskom biću projektuje u bezlično i nadlično tijelo koje se vraća svojim apersonalnim prapočecima, svojim korjenima besmrtnosti koje je jedino moguće osjetiti preko čistog meditativnog stanja čovjekovog duha neopterećenog prekomjernim fizičkim sadržajima. Amorfna lica, izdužena vretenasta tijela đakometijeve poetike, multiplicirane siluete koje stvaraju tijelesnu slojevitost, poput arheoloških supstrata i vremenskih kodova, boje koje se cijede sa stopala, definišu fizičku sliku ovih usamljenih ljudi-sjenki ispunjenih nemirima i strahovima koji prate čovjekov civilizacijski hod po mukama. Na skulpturama, aktovima, postavljenim u opuštenim pozama, nalazimo drugi prodor u materiju. Unutrašnje nevidljivo tkanje svom silinom izbija na površinu, i zaustavlja se na epidermu razorenom razderotinama, urezima, krakelurama i crvenim spletovima nerava. Ovi morfološki znaci postepeno se oslobađaju i postaju nosioci nezavisnih apstraktnih formalnih korpusa.
Eksperimentisanje i traženjem novih iskaznih mogućnosti klasičnih medija u kombinaciji sa savremenim sredstvima izražavanja predstavlja imanentnu karakteristiku djela grafičarke Jelene Jovančov. U traženju vizuelne i idejne suštine svog kretivnog vokabulara ona je razmišljanja o životu i umjetničkom činu zasnovala na vlastitoj spoznaji ustrojstva svijeta koje se temelje na unutrašnjoj ravnoteži i dijalogu između dualističkih sila na kojima počivaju psihički i materijalni, svjesni i nesvjesni mikrokosmički principi. Kontrastima crnog i bijelog, govorom ljudskog tijela, portrete, torza, ona je inicirala dvojstvo unutar cjeline, u kojoj se apersonalne forme dodiruju, ukrštaju, preklapaju. Međutim, grafičke tehnike visoke i duboke štampe, koje posjeduju suptilnost i tehničku perfekciju izrade, karakteristične za njeno stvaralaštvo, nijesu bile dovoljne da zadovolje Jelenin nemiran, istraživački duh, koji je težio da kroz infiltriranje elemenat realnosti, koji posjeduju dinamičku vitalnost, da novu dimenziju tradicionalnim referencama. Taktilnom konkretizacijom odbačenih materijala na grafičkom listu ona je inicirala slojevitost kompozicionih struktura. Organdin -gaza koji je nekad svojom specifičnom teksturom služio u realizaciji štampe postao je strukturalni elemenat njenih radova. Potrebu da izađe iz optičke granice papira, oprostorenjem treće dimenzije, ona je definisala nitima konca - taktilnim linearnim, geometrijskim mrežama (ušivenim u grafički list). Osim plastičnih vrijednosti one su postale nosioci jedne nove realnosti mentalnog značenja - kao spona između duha i tijela, stvarnog i imaginarnog.
Ljiljana Zeković
istoričar umjetnosti
Ivana Pejović
Ivana Pejović, rođena 1981. god. U Podgorici. Diplomirala na odsjeku slikarstvo 2006. godine u klasi profesora Branislava Sekulića.
Nagrade:
Godišnja nagrada FLU Cetinje za slikarstvo 2006. godine.
Ivana Radulović
Ivana Radulović, rođena 1983. godine u Podgorici.
Diplomirala na odsjeku vajarstva 2006. godine u klasi profesora Pavla Pejovića.
Član je ULUCG od 2007. godine
Nagrade:
Nagrada Univerziteta Crne Gore za najboljeg studenta FLU u studijskoj 2005/06. godini.
Nagrada Atlasmont banke i Atlas grupe, 2005. godine.
Godišnja nagrada za vajarstvo FLU Cetinje, 2006. godine.
Nagrada Prijestonice Cetinje, 2006. godine.
