15.06.2008.

GRAD TEATAR BUDVA

Izložba:
PLAKAT - SKLADIŠTE USPOMENA

Tekst korišćen iz kataloga koji je izdat povodom otvaranja izložbe.

Sa otvaranja izložbe

Izložbu je otvorila Nina Mudrinić Milovanović,
art direktor Galerije Centra za savremenu umjetnost Strategie Art

Izložba Plakat - Koncept - Vremeplov je izložba pozorišnog plakata.

Organizovana je povodom međunarodne manifestacije Design Week (Nedelja dizajna) u Beogradu.

Plakati festivala Grad Teatar Budva, velikog i značajnog pozorišnog festivala, koji traje više od dvadeset godina, uvek su predstavljali originalan i nov likovni i umetnički izraz u grafičkom dizajnu.

Strategie Art- centar za savremenu umetnost pre tri godine pokrenuo je Projekat Mediteran, čija je ideja interkulturalnost, prožimanje i ukrštanje u komunikaciji umetničkih izraza.

Izložba Plakat Koncept Vremeplov predstavlja vezu između ova tri koncepta, tri umetničke produkcije (Grad Teatar, Design Week i Mediteran).

Projekat Mediteran, u produkciji Strategie Art-a predstavlja plakat kao grafički izraz u produkciji Grad Teatra za Design Week u Beogradu, posle čega će ova izložba biti prikazana u Budvi.

Za projekat Mediteran, koji su od početka podržale Ujedinjene Nacije i Unicef, Centar za savremenu umetnost Strategie Art do sada je realizovao više od 25 izložbi naših i stranih umetnika. Neki od ovih projekata izlagani su i u Budvi.

Po svojoj koncepciji, ova izložba pripada projektu Mediteran, kao što Projekat Mediteran, iako začet u Beogradu, pripada i Budvi, kao jednoj od najlepših mediteranskih prestonica.

PLAKAT- SKLADIŠTE USPOMENA

Grad teatar i Centar za savremenu umetnost - Strategie Art počeli su saradnju u decembru 2007. godine likovnom izložbom Beograd-Budva Grad teatar (Milorad Bata Mihailović, Vojo Stanić, Dušan Otašević, Miloš Šobajić, Dragan Karadžić, Naod Zorić, Nikola Gvozdenović-Gvozdo, Slobodan Slovinić, Stanko Zečević, Mustafa Skopljak).

Kreativni direktor galerije Strategie art, Nina Mudrinić, kao i prvi put i sada je dala ideju da se Grad teatar predstavi sa plakatima u okviru Nedjelje evropskog dizajna Koncept - plakat - vremeplov od 5. do 19. maja. Taj izazovan poziv smo sa radošću prihvatili. Brižljivo biranje renomiranih dizajnera za osmišljavanje i realizaciju propagandnog materijala, učinilo je plakat Grada teatra atraktivnim i prepoznatljivim od njegovog osnivanja 1987. godine. Prvo dizajnersko rješenje plakata budvanskog Festivala, zaštitni znak, sada već poznato Sunce sa crnom strelicom, sivom pozadinom i atraktivnim riječima Theatre city Budva - Grad teatar Budva osmislila je umjetnička grupa „Trio-art" iz Sarajeva. Već tada iz Njujorka stiže teleks od studenata pozorišne akademije, sa pitanjem, „da li je, zbilja, Budva grad teatar?"

Kasnije su osnovne plakate radili razni dizajneri. Agencija „Mark Plan" iz Pančeva uradila je osnovni plakat za Osmi festival, Vukan Ćirić za Deveti. Dizajnerska grupa „Škart" iz Beograda je neobičnim i duhovitim naznakama, uz očuvanje kolorita i prepoznatljivog znaka još od prvog festivala, skrenula pažnju na plakate desetog i jedanaestog Grada teatra. Isto je nastavila beogradska grupa „Axis" konceptom grafičke obrade materijala za prezentaciju dvanaestog festivala zasnovanom na ideji reciklaže, zatim „Axis" uspješno nastavlja da radi plakate za trinaesti, četrnaesti, petnaesti i šesnaesti festival. Vizuelni identitet sedamnaestog festivala na temu „Imagine" u dvije verzije realizovala je podgorička MAS group, a slijedeća četiri festivala osmislio je dizajner Grada teatra, sa prefinjenom imaginacijom, sadašnji direktor Merin Smailagić.

Prvi pozorišni evropski plakat uradio je slavni francuski slikar Tuluz Lotrek 1891. godine. Kasnije plakate su radili Pol Kle, Moholji Nađ, Kandinski i drugi veliki evropski slikari. Od naših velikana plakate je slikao, ne pozorišne, nego filmske, Ljuba Popović. Sterijino pozorje pokrenulo je trijenalnu izložbu pozorišnog plakata vođenom željom da se na jednom mjestu prikupe i prikažu pozorišni plakati iz cijele tada SFR Jugoslavije. Mnogi autori plakata, Matjaž Vipotnik, Tomaž Kržišnik, Egon Bavčar, Alenka Vipotnik iz Slovenije, Dorian Sokolić, Marin Goce iz Hrvatske, Branko Bačanović, Zdravko Mićanović iz BiH, Zlatko Panovski, Krste Džidrov iz Makedonije, Todor Lalicki, Slobodan Mašić, Bata Knežević, Vladimir Marenić, Dušan Arandjelović, Geroslav Zarić iz Srbije bili su i ostali autoriteti u kreiranju plakata.

Smanjivanjem bivše nam domovine, pozorišni plakat izgubio je samo na kvantitetu, ali ne i na kvalitetu. Naš uvaženi pozorišni i filmski reditelj Boro Drašković u uvodniku za izložbu plakata na Sterijinom pozorju 1982. godine napisao je: „Pozorišni plakat je osoben deo pozorišne predstave. On je najpre mamac i obaveštenje, poziv na pustolovinu, a zatim ostatak, trag, često jedini trag te iste prohujale svetkovine. Za onog ko je video predstavu, plakat je 'skladište uspomena' a za onog koji nije - vrata neodgonetnog izazova". Mega festival Grad teatar pored plakata koristi i zidine Stare Budve, gdje obavještava sa platana dimenzija 6 х 1,5 m o pojedinim predstavama, koncertima, izložbama na Trgu pjesnika. Oni su, kao što se vidi na ovoj izložbi, vrlo efektni i značajni. Te "krpe" sa zidina srednjovjekovne Budve skreću pažnju hiljadama turista u julu i avgustu, a dugi niz godina oslikavaju i osmišljavaju ih slikari, Aljo Smailagić i Vlajko Medenica.

Stanko Papović